[1/194] „Wołanie przestrzeni – o nieistniejącej krainie”
„Wołanie przestrzeni – o nieistniejącej krainie" – taki tytuł nadali pomysłodawcy projektowi, który od maja realizuje Starostwo Powiatowe w Ustrzykach Dolnych. Pod tą nazwą kryje się chęć przywołania historii i kultury Bojków – ludzi, którzy w znakomitej większości, wskutek zawirowań historycznych zmuszeni byli do opuszczenia Bieszczad. Jedynie niewielka część wysiedlonych powróciła na dzisiejsze tereny powiatu bieszczadzkiego. W związku z tym realizatorzy postanowili połączyć historię i nowoczesność na kilka nowatorskich sposobów.
Od samego początku czerwca ubiegłego roku młodzież z Polski i Słowacji uczestniczyła w warsztatach, które w różnorodny sposób zapoznawały ich z kulturą Bojkowszczyzny. Warsztaty koronki koralikowej (prowadzenie: Zofia Smaroń) i śpiewu bojkowskiego (prowadzenie: Daria Kosiek) wprowadziły aspekt praktycznej nauki umiejętności tworzenia bransoletek i naszyjników koralikowych oraz umiejętności emisji głosu ludowego. Warsztaty fotograficzne (prowadzenie: Marcin Pietrusza), prowadzone przede wszystkim w plenerach bieszczadzkiej przyrody i podczas imprezy „Dzień Bojka", pokazały uczestnikom, jak należy patrzeć na świat przez oko obiektywu, nawet, jeśli jest to obiektyw aparatu w telefonie komórkowym. Z kolei podczas zajęć radiowych (prowadzenie: Paweł Małecki) uczestnicy warsztatów dowiedzieli się, jak pracować z dźwiękiem, czyli jak go poprawnie nagrać i poddać obróbce. Ostatnie warsztaty odbyły się już w mieście naszego słowackiego partnera – Giraltovcach. Warsztaty storytellingu (prowadzenie: Malwina Gan) pokazały uczestnikom, jak opowiadać historie, nie tylko te dotyczące własnego życia, ale też te, które opisują życie innych ludzi. Natomiast podczas warsztatów reportażu historycznego (prowadzenie: Damian Nowak) zainteresowani zapoznali się z problematyką poszukiwania źródeł wiedzy historycznej, przede wszystkim za pomocą narzędzi dostępnych w Internecie.
Wszystkie te działania zaowocowały stworzeniem ośmiu audycji radiowych, dotyczących różnych aspektów życia Bojków i Borkowszczyzny, jako krainy, która niemal odeszła w niepamięć. Audycje dostępne są pod adresem www.wolanieprzestrzeni.pl.
Jednakże audycje nie były jedynym efektem, jaki osiągnęli realizatorzy projektu. W trakcie wakacji odbyły się trzy imprezy, z których każda ukazywała Bojków i Bojkowszczyznę z zupełnie innej strony. Na początek, w Michniowcu, spotkaliśmy się z „dziką" kuchnią regionalną. W ramach konkursu kulinarnego „Kuchnia Bojka" uczestnicy mieli za zadanie przygotować trzy dania, które nie tylko nawiązywały do kuchni tradycyjnej, ale i musiały zawierać, co najmniej jedną dziko rosnącą roślinę. Największym powodzeniem cieszyła się pospolita pokrzywa oraz mięta polna. Nagrodami w konkursie były zestawy naczyń i akcesoriów kuchennych. Imprezie towarzyszyły występy zespołów, które w swej twórczości nawiązują do tradycji muzycznych regionu (Werchowyńcy, Widymo, Rymanowianie, Zespół muzyczny ze Zespołu Szkół im. I. Łukasiewicza w Czarnej). Z kolei podczas odbywającego się w ustrzyckim Parku pod Dębami „Dnia Bojka" widzowie mogli nie tylko skosztować dań konkursowych z poprzedniej michniowieckiej imprezy, ale i posłuchać prawdziwych Bojkowskich trombit dzięki członkom kapeli Karpatia (Ukraina), którzy przybyli w oryginalnych strojach Bojkowskich. Do tego na scenie zobaczyliśmy zespoły, które w swej twórczości inspirują się muzyką regionu karpackiego, takie jak Werchowyńcy, Bojkoty, Kapela Drewutnia, Karpatia oraz Orkiestra św. Mikołaja. Ostatni z wymienionych zespołów przeprowadził plenerowe warsztaty muzyczne podczas imprezy, a efekty mogliśmy podziwiać podczas wspólnego występu Orkiestry i uczestników warsztatów. Finałem imprez projektowych był odbywający się w Mucznem „Bieg Bojka", podczas którego realizatorzy projektu postawili na edukację i sport w jednym. Bieg na orientację wymagał nie tylko znajomości czytania mapy, ale też szybkości i umiejętności szybkiego czytania, gdyż na trasie biegu organizatorzy umieścili tabliczki z pytaniami. Warunkiem zdobycia miejsca na podium był nie tylko najlepszy czas, ale i poprawnie wypełniona karta odpowiedzi. Wszyscy uczestnicy otrzymali pamiątkowe nagrody, zaś dla zwycięzców przeznaczone zostały zestawy książek o historii i legendach Karpat oraz rodzinne gry edukacyjne. Całemu wydarzeniu towarzyszyła po raz kolejny kuchnia regionalna z dzikimi roślinami oraz występy zespołów muzyki lokalnej i tradycyjnej (Lirepi, Budyń i Przyjaciele Hońka, Orkiestra św. Mikołaja, 4 Pory Roq).
Warsztaty oraz imprezy cieszyły się sporym zainteresowaniem, co oznacza, że temat Bojkowszczyzny jest bliski mieszkańcom regionu oraz tym, którzy szczególnie upodobali sobie Bieszczady. Świadczą o tym liczba gości i pozytywne reakcje uczestników wydarzeń, co niezmiernie cieszy realizatorów projektu. Zapraszamy do śledzenia naszej strony internetowej (www.wolanieprzestrzeni.pl) oraz do obserwowania nas na Facebooku.
Projekt „Wołanie przestrzeni – o nieistniejącej krainie" realizowany jest przez Starostwo Powiatowe w Ustrzykach Dolnych we współpracy z miastem Giraltovce i współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Program Współpracy Transgranicznej Interreg V-A Polska – Słowacja 2014-2020.
Kinga Szewczyk