[4/153] Porządkowanie stanu sanitarnego lasu w drzewostanach położonych wokół Ustrzyk Dolnych

Cięcia o charakterze sanitarnym są niezbędne w drzewostanach zlokalizowanych wokół miasta Ustrzyki Dolne położonych na gruntach porolnych (wiek 50 lat) z udziałem jesionu, modrzewia, sosny i świerka, gdzie intensywnie wydziela się posusz. Zamieranie drzew jest konsekwencją masowych akcji zalesień po 1951 roku, w których nie dostosowano składu gatunkowego do lokalnych warunków terenowych.

- kompleks leśny „Gromadzyń" – powierzchnia ponad 66 ha,
- kompleks leśny „Mały Król" – powierzchnia ponad 86 ha,
- kompleks leśny „Laworta" – powierzchnia ponad 100 ha.

Do tego przyczyniły się także niekorzystne w ostatnich latach warunków abiotycznych (obniżenie poziomu wód gruntowych) i biotyczne (czynniki chorobotwórcze np. zamieranie jesionu). Wykonanie cięć sanitarnych w tych drzewostanach jest bardzo pilne ze względu na duży rozmiar szkód i szybko postępujący proces wydzielania się drzew. Przemawiają za tym przede wszystkim względy bezpieczeństwa, gdyż przez ww. kompleksach leśnych przebiega sieć szlaków turystycznych. Uszkodzone drzewa zagrażają życiu wędrujących tymi ścieżkami ludzi. W związku z powyższym Nadleśnictwo Ustrzyki Dolne sukcesywnie porządkuje stan sanitarny lasu wychodząc naprzeciw potrzebą drzewostanów.

W 2013 roku uporządkowano stan sanitarny lasu w kompleksie leśnym „Gromadzyń" na pow. ponad 50 ha, pozyskano prawie 4 tys. m3 drewna. W 2014 roku trwa kontynuacja cięć w kompleksie leśnym „Gromadzyń" oraz rozpoczęły się cięcia w kompleksie leśnym „Mały Król", gdzie w planach jest uprzątnięcie w bieżącym roku około 6 tys. m3 drewna poklęskowego na powierzchni ponad 80 ha.

Intensywne wydzielanie się drzew jest związane także z czynnikami chorobotwórczymi. Dotyczy to między innymi takich gatunków jak:

- jesion: choroba zwana zamieraniem jesionu. Objawami są uszkodzenia na liściach i gałęziach drzew, przerzedzenie korony, rakowate rany, uszkodzenia korzeni itd. Przyczyny to m.in. susza, szkodliwe owady, grzyby patogeniczne (opieńka, huba korzeniowa), niski poziom wód gruntowych czego skutkiem może być nagłe przewracanie się drzew (brak systemu korzeniowego),

- świerk: objawami są obumierająca korona, przebarwienie igieł i pędów, odpadająca kora z pni drzew. Przyczyny to m.in. susza, owady (szkodniki wtórne), grzyby patogeniczne (opieńka, huba korzeniowa).

Z uwagi na brak dostępu do ww. kompleksów leśnych konieczne jest wykonanie szlaków zrywkowych i składów drewna, które umożliwią uprzątnięcie, składowanie i wywóz drewna poklęskowego. Biorąc pod uwagę ogrom prac(dostępność terenu, możliwość zrywki, potrzebę wykonania szlaków i składów drewna) oraz bieżący tok prac w leśnictwie, całość prac w ww. kompleksach leśnych należy rozłożyć na dwa najbliższe lata.

Uprzątnięte drewno z tych drzewostanów to przede wszystkim sortyment stosowny przeznaczony dla przemysłu celulozowo-papierniczego, produkcji płyt i na potrzeby opałowe lokalnej ludności. Działania mające na celu porządkowanie stanu sanitarnego lasu są niezwykle ważne z uwagi na zachowanie trwałości lasu i ciągłości produkcji, zgodnie z zapisami zawartymi w ustawie o lasach.

Po zakończeniu tych prac, kolejnym bardzo ważnym etapem będzie wprowadzenie młodego pokolenia drzew, z których w przyszłości wyrośnie stabilny i żywotny las.

Szkody w drzewostanach i infrastrukturze leśnej na skutek ulewnych opadów atmosferycznych w dniach 15-16 maja 2014r.

W wyniku intensywnych opadów atmosferycznych i silnych wiatrów w dniach 15-16 maja 2014r. lokalnie uszkodzone zostały drzewostany na terenie Nadleśnictwa Ustrzyki Dolne. Największe szkody wystąpiły w:
- paśmie Laworty (leśnictwo Ustianowa i Łodyna) – według wstępnych szacunków szkody wyniosły ponad 1500 m3 drewna,
- na górze Jawor (leśnictwo Jawor) – szacunkowe szkody wyniosły około 800 m3 drewna,
- paśmie Żukowa (leśnictwo Ustianowa i Łobozew) – ponad 1000 m3 drewna.
Łącznie na terenie całego Nadleśnictwa Ustrzyki Dolne wyszacowano szkody na około 8 tys. m3 drewna.

Duże szkody wystąpiły również w infrastrukturze leśnej – uszkodzone zostały drogi leśne, szlaki zrywkowe, przepusty, obiekty małej retencji górskiej. Największa kumulacja szkód miała miejsce m.in. w leśnictwie Krościenko, Łodyna, Stebnik i Stefkowa.

Leśnicy podjęli działania zmierzające do uporządkowania uszkodzonych drzewostanów i naprawy infrastruktury leśnej. Wiąże się to z dużymi nakładami pracy i zwiększonym rozmiarem finansowym na remonty dróg, szlaków zrywkowych i składów drewna. Wstępne, szacunkowe straty w infrastrukturze leśnej wynoszą około 1,5 mln zł netto. Z uwagi na dalsze, intensywne opady atmosferyczne szkody ciągle się nasilają. Łącznie na terenie Nadleśnictwa Ustrzyki Dolne uszkodzonych zostało 12 dróg leśnych i 2 zbiorniki retencyjne, nie mówiąc już o szlakach zrywkowych.

Godząc funkcje gospodarcze z funkcjami pozaprodukcyjnymi (ochrona przyrody) leśnicy pozostawiają również martwe drewno na powierzchniach użytkowanych np. w formie tzw. drzew biocenotycznych.

Dokładna ocena rozmiarów zasobów martwego drewna jest bardzo trudna – nie występuje ono równomiernie na powierzchni całego drzewostanu. Największa ilość w miejscach nieużytkowanych gospodarczo tj. np. przy ciekach wodnych, fragmentach starodrzewu, rezerwatach przyrody, terenach trudno dostępnych.

Opracował M. Plaza
Zdjęcia: M. Plaza i L. Pukas